تخمین تابع تولید و بررسی بهره‏وری عوامل تولید محصول زیتون استان زنجان (مطالعه موردی: شهرستان طارم)

بهره‏وری موضوعی است که از ابتدای تاریخ بشر و در کلیه نظام‏های سیاسی و اقتصادی جهت ارتقای زندگی انسان و ساختن اجتماع ‏های مرفه‏تر مطرح بوده است. بطوریکه امروزه بهره‏وری بهترین و موثرترین روش دستیابی به رشد اقتصادی، با توجه به کمیابی منابع تولید است. لذا انجام پژوهش‏های اقتصادی در زمینه تحلیل و تعیین بهره‏وری عوامل تولید و تخصیص بهینه آنها در زیر بخش‏های مختلف کشاورزی ضروری به نظرمی‏رسد و ازآنجا که شرایط محلی و موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است بنابراین تحقیقات منطقه‏ای مهم‏ترین عامل برای افزایش تولید و رفع مشکلات باغ‏داران وکشاورزان منطقه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی بهره‏وری عوامل تولید درکاشت محصول زیتون شهرستان طارم بر روی تعداد 181 نمونه، صورت گرفته است. آمار واطلاعات مورد نیاز، در این پژوهش به صورت داده‏های مقطعی سال زراعی 1390 با روش نمونه‏گیری خوشه‏ای دومرحله‏ای بوسیله تکمیل پرسشنامه و مصاحبه زیتون‎کاران شهرستان طارم جمع آوری گردید. پس از کسب اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی اقدام به تخمین تابع تولید زیتون با دومدل کاب-داگلاس و ترانسندنتال گردید که با توجه به معیارهای برتری مدل‏ها، تابع کاب–داگلاس انتخاب گردید. به‏دنبال آن با استفاده از تابع تولید منتخب بهره‏وری جزئی محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که، بهره‏‏وری متوسط نهاده درختان بارور، نیروی کار، ماشین‏آلات، آب و سم پسیل مثبت می‏باشد. همچنین، بهره‏وری نهایی ماشین‏آلات و سم پسیل منفی و بهره‏وری نهایی درختان بارور، نیروی کار و آب مثبت می‏باشد. طبقه بندی JEL: C14, C31,D24